Η θέση του Επαγγελματικού Προσανατολισμού στο εκπαιδευτικό μας σύστημα
Για άλλη μια φορά αποτελεί θλιβερή διαπίστωση η απαξίωση ενός θεσμού που αποτελεί επιτακτική ανάγκη κι όχι πολυτέλεια στο πρόγραμμα του σχολείου στην πιο κρίσιμη περίοδο των νέων, λίγο πριν βγουν στην κοινωνία και την αγορά εργασίας
Το υπουργείο προχώρησε σε αλλαγές στα ωρολόγια προγράμματα και σε «νέες» θεματικές στο σχολείο, αλλά δεν τόλμησε και πάλι να αναλάβει τις ευθύνες του στο θέμα του επαγγελματικού προσανατολισμού των μαθητών/τριών παρά τις εξαγγελίες και τα μεγάλα λόγια ότι ο ΣΕΠ αποτελεί προτεραιότητα για το Υπουργείο και αναμένονται αλλαγές ως προς την εξέλιξή του. Ο θεσμός της Συμβουλευτικής και του Επαγγελματικού Προσανατολισμού εξακολουθεί να παραμένει αθέατος, ανύπαρκτος ως μια θεματική στα εργαστήρια δεξιοτήτων. Σε μια εποχή αβέβαιη, σε μια αγορά εργασίας απρόβλεπτη και συνεχώς μεταβαλλόμενη η αυτογνωσία, η ικανότητα λήψης απόφασης, η πληροφόρηση και η μετάβαση θα είναι απλά κάποιες θεματικές, σποραδικά, στα εργαστήρια δεξιοτήτων. Οι στόχοι του ΣΕΠ για προσωπική και επαγγελματική ανάπτυξη εξοβελίστηκαν αντί να αποτελούν στόχους παιδείας. Ο ΣΕΠ είναι θύμα της αντίληψης πως οτιδήποτε δεν είναι εξεταστικά χρήσιμο δεν ενδιαφέρει τους μαθητές/τριες. Και ενώ η πρόσβαση στην Τριτοβάθμια είναι σκοπός ζωής για χιλιάδες μαθητές/τριες και το Λύκειο είναι συνδεδεμένο με το «όραμα» των εξετάσεων», δεν φαίνεται να απασχολεί καθόλου το Υπουργείο Παιδείας με ποια εφόδια ένα παιδί θα πάρει μια απόφαση που θα καθορίσει εν πολλοίς τη ζωή του.
Μια απόφαση που θα έπρεπε να είναι αποτέλεσμα σοβαρού προβληματισμού με γνώμονα τα ενδιαφέροντα, τις κλίσεις αλλά και την ικανότητα λήψης απόφασης και ομαλής μετάβασης από μια κατάσταση σε μια άλλη. Ένας υποψήφιος έχει να επιλέξει μέσα από ένα πολύπλοκο σύστημα μεγάλο αριθμό τμημάτων, διαφορετικών το ένα από το άλλο ως προς το αντικείμενο και τους στόχους σπουδών, με κίνδυνο την τυχαία επιλογή, άλλο να θέλει να σπουδάσει και άλλο να σπουδάζει τελικά. Ο επαγγελματικός προσανατολισμός με τη συμβουλευτική διαδικασία που θα παρέχεται από εξειδικευμένους/επιμορφωμένους εκπαιδευτικούς, θα βοηθήσει ιδιαίτερα τα παιδιά να μπορούν να προετοιμαστούν και να κάνουν επιλογές που θα είναι πιο κοντά στις δικές τους ικανότητες και επιθυμίες. Μακροπρόθεσμα αυτό θα τους προσφέρει την απαραίτητη ανθεκτικότητα στις αντιξοότητες και θα τους καταστήσει ενεργούς πολίτες που συμμετέχουν και βελτιώνουν τον κόσμο.
Στα εκπαιδευτικά συστήματα των περισσοτέρων ευρωπαϊκών και όχι μόνο χωρών ο θεσμός του ΣΕΠ θεωρείται αναγκαίος και κατέχει μια σημαντική θέση στην πορεία και εξέλιξη του ατόμου.
Στη χώρα μας δεν ήρθε ακόμη ο καιρός να «χωρέσει» στο εκπαιδευτικό μας σύστημα, να υποστηρίξει το ρόλο του σχολείου και να συμβάλλει στην προσωπική και επαγγελματική ανάπτυξη των παιδιών;
Εάν, όπως δεκαετίες τώρα τονίζεται, στόχος της πολιτείας είναι ένα σχολείο που θα καλλιεργεί την ολόπλευρη γνώση και θα αναπτύσσει τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά του μαθητή/τριας, θα δίνει εφόδια για τη ζωή και θα καλλιεργεί πολύπλευρα την προσωπικότητά του/της ως την ενηλικίωσή του, τότε ας το αποδείξει προχωρώντας σε ένα στρατηγικό σχεδιασμό, με ολοκληρωμένες και σωστά οργανωμένες υπηρεσίες Σ.Ε.Π. στην εκπαίδευση, αποφεύγοντας την αποσπασματική και μεμονωμένη αντιμετώπιση του θεσμού.
- Ας αξιοποιήσει την εμπειρία του παρελθόντος και ας προχωρήσει στη δημιουργία δομών και επιμόρφωσης εκπαιδευτικών που επιθυμούν να αναλάβουν την εφαρμογή του θεσμού.
- Ας θεσμοθετήσει την εισαγωγή του θεσμού στο ωρολόγιο πρόγραμμα του σχολείου σε όλες τις βαθμίδες.
- Ας αντιμετωπίσει με πράξεις το εύλογο ερώτημα μαθητών/τριών, γονέων και εκπαιδευτικών: Πώς αναμένεται οι έφηβοι-μαθητές/τριες να κάνουν τις καλύτερες δυνατές εκπαιδευτικές και κατ' επέκταση επαγγελματικές επιλογές με ατομική τους ευθύνη, χωρίς να τους προσφέρεται η κατάλληλη επιστημονική υποστήριξη;
Σπύρος Χρ. Παπαχαρίσης,
Εκπαιδευτικός κλάδου ΠΕ82-Μηχανολόγων - Β' ειδικότητας ΠΕ70-Δασκάλων - (Με εξειδίκευση στη Συμβουλευτική στον Επαγγελματικό Προσανατολισμό στο ΚΕΣΥ Φλώρινας)