Οι περισσότεροι υποψήφιοι έχουν εμπειρία με συνεντεύξεις από κοντά, είτε με έναν συνεντευξιαστή, είτε με περισσότερους (συνέντευξη σε πάνελ). Ζούμε σε μια εποχή που πολλές επιχειρήσεις είτε αναγκαστικά (λόγω COVID-19) είτε για λόγους εξοικονόμησης πόρων και ευελιξίας, κάνουν συνεντεύξεις εξ' αποστάσεως.

Υπάρχουν 4 βασικά είδη συνέντευξης εξ' αποστάσεως:

1. Συνεντεύξεις με βιντεοκλήση (Skype, Zoom, Facetime, Hangouts, WhatsApp, κ.α.)
2. Τηλεφωνικές συνεντεύξεις
3. Συνεντεύξεις με προγραμματισμένη βιντεοκλήση (One Way Pre-Recorded)
4. Συνεντεύξεις με βιντεοκλήση Τεχνητής Νοημοσύνης (AI - Artificial Intelligence με εφαρμογές όπως HireVue, Sparks Hire, VidCruirer, Sonru κ.α.)

Πάμε να δούμε αναλυτικά πως θα προετοιμαστείς για κάθε είδος συνέντευξης. Μετά τις αναλυτικές συμβουλές για τα 4 είδη συνέντευξης θα βρεις γενικές συμβουλές για το τι να κάνεις «πριν» από όλες τις εξ' αποστάσεως συνεντεύξεις και τι να κάνεις «μετά» τις κλήσεις ώστε να αυξήσεις κατακόρυφα τις πιθανότητες να κερδίσεις εσύ την θέση!

1) Συνεντεύξεις με βιντεοκλήση

Γίνεται με εφαρμογές όπως Skype, Zoom, Facetime, Hangouts και WhatsApp. Η συνέντευξη με βιντεοκλήση στο εξωτερικό γίνεται από το 2003, ωστόσο στην Ελλάδα γίνεται πιο γνωστή το τελευταίο διάστημα. Πάμε να δούμε αναλυτικά τι χρειάζεται να κάνεις για μια επιτυχημένη συνέντευξη με βιντεοκλήση:

Τεχνική Προετοιμασία - Audio Video (Ήχος - Εικόνα)

• Να έχεις κάμερα ποιότητας 1080p ή καλύτερη, αν η συσκευή σου έχει χαμηλότερης ποιότητας webcam προμηθεύσου μια καλύτερη. Να θυμάσαι να καθαρίζεις τον φακό της κάμερας.
• Να προμηθευτείς εξωτερικό μικρόφωνο με βάση συνδεδεμένο με την συσκευή σου, όχι ακουστικά handsfree, ψείρες κτλ. Έτσι θα έχεις άριστη ποιότητα ήχου. Έλεγξε μην έχεις echo - αντίλαλο στο δωμάτιο, τα δωμάτια με πράγματα είναι συνήθως εντάξει, τα άδεια μπορεί να κάνουν αντίλαλο.
• Να έχεις πίσω από την οθόνη σου παράθυρο με καλό φυσικό φωτισμό ή λάμπες γραφείου που να φωτίζουν το πρόσωπό σου, ιδανικά μια λάμπα πίσω αριστερά από την οθόνη σου, και μια πίσω δεξιά από την οθόνη σου ή μια λάμπα δαχτυλίδι (ring lamp).

Το 80-90% των υποψηφίων αποτυγχάνουν να έχουν ποιοτικό ήχο, εικόνα και φωτισμό στις βιντεοκλήσεις. Αν επενδύσετε στον παραπάνω εξοπλισμό θα κάνετε την διαφορά και θα κερδίσετε τις εντυπώσεις. Μπορείτε να προμηθευτείτε τον παραπάνω εξοπλισμό μέσω internet σε τιμές 20-30 ευρώ ανά συσκευή. Οι συνεντεύξεις με βιντεοκλήση είναι το μέλλον οπότε αξίζει η επένδυση. Πολλοί υποψήφιοι έχουν κακής ποιότητας ήχο που αποσπάει την προσοχή του συνεντευξιαστή μιας και ακούγονται πολύ χαμηλά, ή πολύ δυνατά, ή κάνει διακοπές. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει με την εικόνα, πολλοί έχουν κακής ποιότητας κάμερα και φαίνονται θολοί, ή κολλάει η εικόνα, κάτι που επίσης αποσπά την προσοχή του συνεντευξιαστή μιας και δεν βλέπει καν τα μάτια σας πολλές φορές.

Προετοιμασία Φωτισμού

• Ο φωτισμός είναι πολύ σημαντικός, ακόμα και τέλεια να είναι η κάμερα και ο ήχος χρειάζεστε τον κατάλληλο φωτισμό. Αν έχετε φωτεινό παράθυρο από πίσω σας ή δυνατή λάμπα από πίσω σας, θα φαίνεται σκοτεινό το πρόσωπό σας, αν έχετε λάμπα από πάνω σας ή από κάτω σας το πρόσωπό σας μπορεί να γυαλίζει ή να κάνει σκιές. Οπότε φροντίστε τον φωτισμό όπως αναφέραμε παραπάνω.
• Προσοχή, αν έχετε μπροστά σας παράθυρο και έξω έχει συννεφιά, ο φωτισμός θα αλλάζει και θα κάνει σκιές στο πρόσωπό σας, καλύτερα να κλείσετε το παράθυρο και να έχετε λάμπα πίσω από την οθόνη σας μπροστά σας. Προσαρμόσετε την λάμπα έτσι ώστε να είναι ιδανικός ο φωτισμός, ούτε να φαίνεται το πρόσωπό σας σκοτεινό ούτε λευκό από το έντονο φως.
• Κάντε μια δοκιμαστική βιντεοκλήση με φίλους, καταγράψτε την αν θέλετε, ώστε να δείτε πως φαίνεστε και πως ακούγεστε, ζητήστε feedback από τους φίλους σας να σας πουν αν χρειάζεται κάτι βελτίωση.

Έλεγχος Internet και Προγραμμάτων βιντεοκλήσης

• Κατεβάζεις την εφαρμογή αν χρειάζεται (πχ. Skype) και κάνεις λογαριασμό με επαγγελματικό όνομα πχ. markos.korvesis (αν έχεις ήδη Skype με ψευδώνυμο ή άλλαξε το όνομα αν είναι εφικτό ή κάνε νέο λογαριασμό)
• Κάνε την βιντεοκλήση σε υπολογιστή (laptop ή desktop), και να έχεις καλώδιο ethernet για το internet αν είναι εφικτό αντί για WiFi (παράλληλα κλείσε το WiFi και όλες τις εφαρμογές στον υπολογιστή σου όπως και τα υπόλοιπα tabs - καρτέλες που έχεις ανοιχτά στον browser). Αν δεν έχεις υπολογιστή και χρειάζεται να κάνεις την κλήση με smartphone ή tablet, προμηθεύσου ένα τρίποδο ώστε να το στηρίξεις σταθερά στο τραπέζι και να το φέρεις στο ίδιο επίπεδο με τα μάτια σου. Φρόντισε να έχεις γεμάτη μπαταρία στην συσκευή σου

Προετοιμασία χώρου

• Να έχεις σταθερή καρέκλα, όχι με ροδάκια (αν κουνιέσαι θα αποσπάς την προσοχή του συνεντευξιαστή).
• Η κάμερά σου να είναι στο ίδιο επίπεδο με τα μάτια σου ή ελαφρώς υψηλότερα από τα μάτια σου (βάλε κάποια βιβλία ή κουτιά αν χρειαστεί ώστε να έχεις την κάμερα στο σωστό σημείο).
• Στο γραφείο σου να έχεις πάνω μόνο αντίγραφο του βιογραφικού, σημειωματάριο με στυλό και ποτήρι με νερό (ωστόσο απέφυγε να γράψεις σημειώσεις ή να κοιτάξεις το βιογραφικό σου αν είναι εφικτό).
• Γύρω από την κάμερα βάλε post it με λέξεις κλειδιά που θες να θυμάσαι για να κάνεις κάποια ερώτηση ή να αναφέρεις κάτι κατά την διάρκεια της συνέντευξης (τα post it πρέπει να είναι γύρω από την κάμερα ή πάνω στην οθόνη σου, ωστόσο απέφυγε να τα κοιτάξεις αν είναι εφικτό ώστε να μην διακόπτεις την οπτική επαφή με τον συνεντευξιαστή).
• Background, ιδανικά από πίσω σου να έχεις ουδέτερο φόντο, ένας τοίχος σκέτος χωρίς πίνακες, αφίσες, διακοσμητικά κτλ είναι ιδανικός, όλα αυτά αποσπούν την προσοχή του συνεντευξιαστή, το ίδιο και οι βιβλιοθήκες! Οπότε ιδανικά, να έχεις ένα ουδέτερο μονόχρωμο φόντο από πίσω σου. Προσοχή στους λευκούς τοίχους, δεν φαίνονται πάντα σωστά. Απέφυγε να κάνεις την κλήση με φόντο κρεβάτι ή κουζίνα.

(Extra tip: Το Skype έχει ρύθμιση θάμπωμα φόντου, αν θες ενεργοποίησέ το αν γίνεται η βιντεοκλήση μέσω Skype)

Αποφυγή θορύβων

• Απενεργοποίηση όλων των ήχων άλλων συσκευών, μην ακούγονται ειδοποιήσεις ή δόνηση από κινητά, σταθερό τηλέφωνο, ξυπνητήρι, ράδιο, τηλεόραση κτλ.
• Μπορείς να βάλεις ένα σημείωμα, αν χρειάζεται στην εξώπορτα, ώστε να μην χτυπήσει κανείς το κουδούνι πχ. Έχω επαγγελματική κλήση, παρακαλώ μην χτυπήσετε το κουδούνι, θα είμαι διαθέσιμος/διαθέσιμη μετά τις 5μμ.
• Τα παράθυρα επίσης να είναι κλειστά για αποφυγή θορύβων. Πάντα να επιλέγεις ένα κλειστό ήσυχο δωμάτιο, όχι εξωτερικούς χώρους. Εάν δεν μπορείς να αποφύγεις τα παραπάνω, φρόντισε να ενημερώσεις τον συνεντευξιαστή πριν την συνέντευξη. Πραγματικά όμως κάνε ότι μπορείς, για να εξασφαλίσεις ότι είσαι μόνος/μόνη στο δωμάτιο. Είναι σημαντικό να μην υπάρχουν θορυβοι και διακοπές από παιδιά, συντρόφους, συγκάτοικους ή κατοικίδια. Δεν θες να βρεθείς σε μια ανάλογη θέση όπως ο φίλος μας παρακάτω:

Σωστό Ντύσιμο και Εμφάνιση

• Ρούχα: προτείνονται τα μονόχρωμα ρούχα, ειδικά μπλε και γκρι, φρόντισε να κάνουν αντίθεση με το φόντο και απέφυγε τα λευκά ρούχα (Extra tips: Ντύσου ολόκληρος/ολόκληρη! Κάποιοι βάζουν σορτσάκια, φόρμες και πιτζάμες από κάτω αλλά μπορεί να χρειαστεί να σηκωθείς, μην το ρισκάρεις και γίνεις ρεζίλι όπως τον άλλον που του χύθηκε ο καυτός καφές πάνω του καταλάθος και πετάχτηκε όρθιος ξαφνικά! Πάνω πουκάμισο γραβάτα και κάτω σορτσάκι ύπνου, προσοχή!
• Απέφυγε έντονα αξεσουάρ και κοσμήματα που μπορούν να αποσπάσουν την προσοχή του συνεντευξιαστή.
• Οι γυναίκες απαλό μακιγιάζ (άνδρες αν έχετε λάμπα πάνω από το κεφάλι σας και όχι μπροστά σας, το πρόσωπό σας πιθανότατα θα γυαλίζει οπότε όπως κάνουν και στην τηλεόραση καλό είναι να βάλετε και εσείς).
• Χτένισμα, ξύρισμα, να είστε περιποιημένοι γενικά.
• Αν φοράς γυαλιά φρόντισε να είναι αντιθαμβωτικά, για να μην γυαλίζουν με τον φωτισμό. Εναλλακτικά, βάλε φακούς επαφής ή μην φορέσεις γυαλιά, αν είναι εφικτό, αλλιώς θα αποσπούν την προσοχή.
• Αν έχεις μακριά μαλλιά φρόντισε να μην κρύβουν το πρόσωπό σου.

Πριν την Συνέντευξη και η Πρώτη Εντύπωση

• Πιες ένα ποτήρι νερό πριν την συνέντευξη και να έχεις ένα στο γραφείο σου (απέφυγε να πιείς πολύ καφέ νωρίτερα).
• Ιδανικά κάνε μια ολιγόλεπτη ελαφριά γυμναστική πριν την κλήση, θα έχεις καλύτερη ενέργεια και ψυχολογία για την συνέντευξη.
• Φρόντισε να είσαι στην κλήση 10 λεπτά νωρίτερα και περίμενε να σε καλέσει ο συνεντευξιαστής. Μη ξεχάσεις να ελέγξεις το chat, μήπως σου έχει στείλει μήνυμα πριν κάνει την κλήση και ρωτάει αν είσαι διαθέσιμος/διαθέσιμη. Αν περάσουν 15 λεπτά από την ώρα, που έχετε συμφωνήσει, κάλεσέ τον εσύ και ρώτησέ τον, αν είναι διαθέσιμος ή αν επιθυμεί να κάνετε την κλήση αργότερα μέσα στην ημέρα.
• Ξεκίνα πάντα με ένα Χαμόγελο! Πολύ σημαντικό να χαμογελάς και κατά τη διάρκεια της κλήσης, βελτιώνεται η επικοινωνία.
• Οπτική επαφή!!! Το σημαντικότερο όλων... Να κοιτάς στον φακό της κάμερας!! Όχι την οθόνη, όχι το παράθυρο με το πρόσωπο του συνεντευξιαστή, ούτε το δικό σου παράθυρο, κοιτάς ΜΟΝΟ τον φακό της κάμερας! Έτσι διατηρείς οπτική επαφή με τον συνεντευξιαστή! Βάλε ένα post it πίσω από την κάμερα με μια φατσούλα αν σε βοηθάει για να θυμάσαι να κοιτάς την κάμερα αντί για την οθόνη.

Κατά τη διάρκεια της Συνέντευξης

• Κίνηση χεριών, μπορείς να κάνεις μικρές κινήσεις με τα χέρια σου αν επιθυμείς αλλά σε καμία περίπτωση μην τα έχεις σταυρωμένα.
• Μίλα καθαρά και σταθερά με ρυθμό να μπορεί να σε καταλαβαίνει ο συνεντευξιαστής, όχι γρήγορα.
• Άκου προσεχτικά τις ερωτήσεις, αν για κάποιον λόγο δεν άκουσες μια ερώτηση ή δεν την κατάλαβες, ζήτησε να την επαναλάβει.
• Να απαντάς κάθε ερώτηση μέσα σε 1 λεπτό αν είναι εφικτό.
• Μην διαβάζεις τις σημειώσεις σου, φρόντισε να θυμάσαι τις απαντήσεις σου απ'έξω και να κοιτάς τον φακό της κάμερας, όταν μιλάς. Για να το πετύχεις αυτό χρειάζεται να κάνεις εξάσκηση με φίλους.
• Να βεβαιωθείς ότι λες σωστά το όνομα του συνεντευξιαστή, εμένα πολλοί με λένε Κοροβέση ενώ με λένε Κορβέση, ή με λένε Μάριο αντί για Μάρκο.
• Να κάθεσαι με ίσια πλάτη στην καρέκλα.
• Η επικοινωνία σου να έχει τα 3 Es - Energy - Excitement - Engagement (Ενέργεια - Ενθουσιασμό - Συμμετοχή).
• Απέφυγε να ακουμπάς το πρόσωπό σου και τα μαλλιά σου.
• Μπορείς να μοιραστείς την οθόνη σου (share screen) αν θες να δείξεις δείγμα της δουλειά σου στον συνεντευξιαστή.

2) Τηλεφωνικές Συνεντεύξεις

Γίνεται συνήθως για μια πρώτη σύντομη αξιολόγηση για το αν ο υποψήφιος έχει όντως πιθανότητες να διεκδικήσει την θέση και κρατάει 10-20 λεπτά, ωστόσο μπορεί να τύχει και κανονική συνέντευξη με διάρκεια μέχρι και 1 ώρα.

Σε γενικές γραμμές ισχύουν οι ίδιες συμβουλές με την βιντεοκλήση με την διαφορά ότι εδώ δεν υπάρχει το βίντεο. Σε αυτή την περίπτωση τα extra tips και οι διαφορές είναι τα εξής:

• Φρόντισε να έχεις μαζί σου ένα ποτήρι νερό, αντίγραφο του βιογραφικού σου και σημειώσεις, όπως ποιες ερωτήσεις θα κάνεις στον συνεντευξιαστή
• Επίσης προτείνω να έχεις την φωτογραφία του LinkedIn profile του ατόμου που μιλάς μπροστά σου ή να έχεις έναν καθρέφτη και να βλέπεις τον εαυτό σου την ώρα της κλήσης (έρευνες δείχνουν ότι βελτιώνεται η επικοινωνία όταν κοιτάμε τον καθρέφτη ή την φωτογραφία του ατόμου που συζητάμε)
• Χαμόγελο, το χαμόγελο «ακούγεται» και βελτιώνει την επικοινωνία μας
• Βεβαιώσου ότι έχεις καλό σήμα στο τηλέφωνο ή φρόντισε να γίνει η κλήση σε σταθερό αν είναι εφικτό
• Προτίμησε να έχεις ακουστικά όταν μιλάς στο τηλέφωνο για να αποφύγεις θορύβους και να μην χρειάζεται να κρατάς την συσκευή κατά την διάρκεια της συνέντευξης
• Ντύσου κανονικά όπως θα ντυνόσουν σε συνέντευξη από κοντά, δημιουργεί επαγγελματική συμπεριφορά και τρόπο σκέψης
• Αν και φαίνονται βασικά, οφείλω να τα πω... Μην τρως, μην μασάς τσίχλα και μην καπνίζεις κατά τη διάρκεια της συνέντευξης
• Πολλές τηλεφωνικές συνεντεύξεις καθυστερούν να ξεκινήσουν έως και 15-30 λεπτά. Συνήθως πραγματοποιούνται και άλλες συνεντεύξεις πριν από εσένα, οπότε αν καθυστερήσει μια, καθυστερούν όλες. Δείξε κατανόηση στον συνεντευξιαστή και φρόντισε στο πρόγραμμά σου να μην έχεις κάποια υποχρέωση μετά την κλήση, ώστε να είσαι διαθέσιμος να γίνει η κλήση και αργότερα

3) Συνεντεύξεις με προγραμματισμένη βιντεοκλήση

Αυτές είναι οι One Way βιντεοκλήσεις, δηλαδή κάνεις βιντεοκλήση σε πρόγραμμα χωρίς να μιλάς με κάποιον συνεντευξιαστή. Ισχύουν τα ίδια tips με την βιντεοκλήση. Η διαφορά εδώ είναι ότι ο εργοδότης σου στέλνει ένα link - σύνδεσμο. Σκοπός είναι να μπεις στην συγκεκριμένη ιστοσελίδα, στην οποία έχει ετοιμάσει για εσένα κάποιες ερωτήσεις με χρόνο να απαντήσεις. Οπότε μιλάς στην κάμερα για κάθε ερώτηση και έχεις συνήθως μέχρι 30 δευτερόλεπτα να ξαναδιαβάσεις την ερώτηση και να ετοιμαστείς και 1-3 λεπτά να απαντήσεις. Τα βασικότερα tips εδώ:

• Διάβασε προσεχτικά 2 φορές την ερώτηση πριν απαντήσεις
• Απάντησε στον χρόνο που σου δίνεται

Μπορείς να απαντήσεις σε λιγότερο χρόνο αν θες και να καταχωρήσεις την βίντεο απάντησή σου.

Προσοχή! Οι απαντήσεις συνήθως καταγράφονται 1 φορά χωρίς δυνατότητα να διαγράψεις κάποια και να την απαντήσεις εκ νέου! Οπότε καλή προετοιμασία ώστε να απαντήσεις σε όλες σωστά. Επίσης υπάρχει περίπτωση κάποιες απαντήσεις να είναι γραπτώς χωρίς βίντεο.

4) Συνεντεύξεις με βιντεοκλήση Τεχνητής Νοημοσύνης

Πολλοί δεν θα γνωρίζετε ότι υπάρχει τέτοιο είδος συνέντευξης, και όμως υπάρχει. Σύμφωνα με έρευνα που έκανα από το 2011-2013, εφαρμογές όπως η HireVue, Sparks Hire, VidCruiter και Sonru, αξιολογούν μέσω τεχνητής νοημοσύνης τις συνεντεύξεις. Χρησιμοποιούν βίντεο αξιολογώντας μέχρι και 25.000 χαρακτηριστικά. Χαρακτηριστικά όπως εκφράσεις προσώπου, τόνος φωνής, ενθουσιασμός, οπτική επαφή, χαμόγελο, δημιουργική σκέψη, και πολλά άλλα! Αυτή η συνέντευξη μπορεί να κρατήσει μέχρι και 40 λεπτά και σας αξιολογεί εφαρμογή bot! Μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες χρησιμοποιούν αυτό το είδος συνέντευξης για εξοικονόμηση χρόνου και χρημάτων. Ισχύουν σχεδόν τα ίδια με την βιντεοκλήση, πάμε να δούμε πως θα κερδίσουμε το ρομπότ στην συνέντευξη αυτή:

• Οπτική επαφή με τον φακό
• Φυσικό χαμόγελο και ενθουσιασμός με θετική ενέργεια
• Επαναλαμβάνουμε την ερώτηση του bot στην απάντησή μας και την απαντάμε
• Απαντάμε με λέξεις και φράσεις κλειδιά (διαβάστε προσεχτικά την αγγελία πριν την συνέντευξη, το ρομπότ θα ελέγξει αν αναφέραμε λέξεις και φράσεις κλειδιά της αγγελίας), με αυτό το εργαλείο κάνοντας αντιγραφή επικόλληση την περιγραφή της αγγελίας θα σας βγάλει ποιες είναι οι πιο δυνατές λέξεις κλειδιά www.wordclouds.com/ (Αφού κάνετε copy την περιγραφή της αγγελίας ανοίγετε αυτό το site, επιλέγετε File, μετά Paste/Type Text, κάνετε paste στο παράθυρο που ανοίγει, πατάτε apply, και μετά επιλέγετε το Word list και βλέπετε τις πιο δυνατές λέξεις κλειδιά)

Ίσως στην Ελλάδα να μην συναντήσετε συνέντευξη τέτοιου τύπου, ωστόσο μπορεί να την βρείτε μπροστά σας μελλοντικά. Στο εξωτερικό όμως θα είναι σύντομα σε όλες τις μεγάλες πολυεθνικές. Συνεπώς, αν κάνετε αιτήσεις στο εξωτερικό, ειδικά Αγγλία και ΗΠΑ, μην σας εκπλήξει.

του Μάρκου Κορβέση