Διαχείριση των Τελευταίων Ημερών πριν τις Πανελλαδικές Εξετάσεις

Η περίοδος που προηγείται των πανελλαδικών εξετάσεων είναι ίσως η πιο κρίσιμη για έναν μαθητή της Γ' Λυκείου. Παρά τις επίπονες προσπάθειες μηνών ή ακόμη και ετών, οι τελευταίες ημέρες μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την απόδοση. Η σωστή διαχείριση αυτής της φάσης δεν αφορά μόνο το διάβασμα, αλλά και τη σωματική, ψυχική και συναισθηματική ισορροπία του υποψηφίου. Παρακάτω αναλύονται στρατηγικές που θα ενισχύσουν την απόδοση και θα αποτρέψουν συχνά λάθη. 

✅ Τι να Κάνετε

1. Επανάληψη με Στόχευση

Τις τελευταίες ημέρες δεν είναι παραγωγικό να ανοίγονται νέα κεφάλαια ή άγνωστα θέματα. Η επανάληψη θα πρέπει να επικεντρώνεται:

📌 Σε βασικές θεωρίες και έννοιες,

📌 Σε σύντομα διαγωνίσματα (ιδίως παλαιότερα θέματα),

📌 Στα συχνότερα εξεταζόμενα ερωτήματα (σύμφωνα με την ανάλυση θεμάτων προηγούμενων ετών· βλ. ΙΕΠ, 2024).

Η επανάληψη είναι πιο αποτελεσματική όταν γίνεται με τεχνικές ενεργητικής ανάκλησης (π.χ. ερωτήσεις κλειστού τύπου ή αυτοσχέδιες εξετάσεις).

2. Κατάλληλος Ύπνος και Ξεκούραση

Η νευροεπιστημονική έρευνα δείχνει ότι ο ύπνος ενισχύει τη σταθεροποίηση της μνήμης (Walker & Stickgold, 2006). Τουλάχιστον 7-8 ώρες ύπνου κάθε βράδυ είναι απαραίτητες, ειδικά τις τελευταίες νύχτες πριν τις εξετάσεις.

3. Διαχείριση Άγχους με Τεχνικές Αυτορρύθμισης

Η εξάσκηση σε τεχνικές αναπνοής, η σύντομη φυσική άσκηση και η οριοθέτηση του χρόνου διαβάσματος συντελούν στη μείωση της κορτιζόλης, της ορμόνης του άγχους. Η καθημερινή ρουτίνα με διαλείμματα προσφέρει καλύτερη συγκέντρωση και απόδοση.

4. Ρεαλιστικός Προγραμματισμός

Καθημερινός προγραμματισμός με ρεαλιστικά διαστήματα επανάληψης (π.χ. 50 λεπτά με 10 λεπτά διάλειμμα) διευκολύνει την αποδοτικότητα χωρίς να εξαντλεί. Η καταγραφή όσων επιτυγχάνονται καθημερινά ενισχύει το αίσθημα ελέγχου και αυτοπεποίθησης.

5. Στήριξη από Οικογένεια και Καθηγητές

Η συζήτηση με πρόσωπα που προσφέρουν συναισθηματική σταθερότητα μειώνει την αβεβαιότητα και το αίσθημα απομόνωσης. Οι καθηγητές μπορούν να δώσουν καθοδήγηση σχετικά με τα πιο σημαντικά σημεία εστίασης.

⛔  Τι να Αποφύγετε

1. Πανικός και Υπερβολικό Διάβασμα

Η «τελευταία στιγμή» δεν είναι η στιγμή για να διαβάσετε όλη την ύλη. Το φαινόμενο της υπερφόρτωσης γνωστικών πληροφοριών μπορεί να οδηγήσει σε σύγχυση και αποδιοργάνωση (Sweller, 1988).

2. Σύγκριση με Άλλους

Η συνεχής σύγκριση επιβαρύνει ψυχολογικά, ενισχύει το άγχος και οδηγεί σε μειωμένη αυτοεκτίμηση. Κάθε μαθητής έχει διαφορετικό ρυθμό μάθησης και επανάληψης.

3. Αλλαγές στη Ρουτίνα

Οι ριζικές αλλαγές στον ύπνο, τη διατροφή ή το πρόγραμμα επανάληψης μπορεί να διαταράξουν την πνευματική ισορροπία. Οι τελευταίες ημέρες απαιτούν σταθερότητα και ήπιες μεταβολές, όχι ριζικές παρεμβάσεις.

4. Παράλειψη Γευμάτων ή Υπερκατανάλωση Καφεΐνης

Η σωστή διατροφή στηρίζει τη νοητική απόδοση. Η υπερβολική καφεΐνη μπορεί να προκαλέσει νευρικότητα ή δυσκολία συγκέντρωσης. Προτιμήστε τροφές πλούσιες σε Ω3, μαγνήσιο και βιταμίνες του συμπλέγματος Β.

5. Ατελείωτες Ώρες Μπροστά από Οθόνες

Ο χρόνος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή στις οθόνες γενικά μπορεί να αποσπάσει την προσοχή και να μειώσει τον χρόνο ποιοτικής μελέτης. Ενδείκνυται η χρήση «ψηφιακών φραγμών» κατά τις ώρες μελέτης.

Συμπέρασμα

Η διαχείριση των τελευταίων ημερών δεν απαιτεί υπερπροσπάθεια, αλλά στρατηγική. Η ψυχραιμία, η οργάνωση και η πίστη στον εαυτό αποτελούν τους σημαντικότερους συμμάχους για έναν επιτυχημένο τερματισμό αυτής της πολυετούς διαδρομής. Οι εξετάσεις δεν καθορίζουν την αξία του ανθρώπου, αλλά μια συγκεκριμένη πτυχή της πορείας του.

Πηγές:

• Walker, M. P., & Stickgold, R. (2006). "Sleep, memory, and plasticity." Annual Review of Psychology, 57, 139–166.

• Sweller, J. (1988). "Cognitive Load During Problem Solving: Effects on Learning." Cognitive Science, 12(2), 257–285.

• Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ). (2024). Αναλύσεις θεμάτων Πανελλαδικών Εξετάσεων.

• Πανελλήνιος Ψυχολογικός Οδηγός. (2023). Διαχείριση άγχους σε εφήβους και υποψηφίους εξετάσεων.

Συντάκτης: Μιχάλης Ι. Τσιλογλανίδης